لامپ متال هالید در زمانی که لامپ های تخلیه در گاز پادشاهی می کردند، ظهور کرد. این لامپ ساخته شد تا عیوب سایر لامپ های تخلیه در گاز را تا حدی برطرف نماید.
ساختمان لامپ متال هالید
ساختمان این لامپ شباهت زیادی به ساختمان لامپ بخار سدیم پرفشار دارد با این تفاوت که در حباب مرکزی خود علاوه بر آرگون و جیوه مقدار معینی از نمک های فلزی مثل یودر سدیم، اسکاندیوم، یدور تالیوم و ایندیوم را دارد.
اضافه شدن این مواد به آرک تیوب این لامپ سبب افزایش راندمان لامپ تا 90 لومن بر وات می شود.
لامپ متال هالید دارای یک حباب داخلی ( آرک تیوب) بوده که به شکل بیضی می باشد. حباب بیرونی می تواند به شکل بیضی یا استوانه ای باشد.
داخل هر دو حباب از هوا خالی شده و آرک تیوب با فشار معینی از آرگون، جیوه و نمک های فلزی پر شده است.
تجهیزات راه اندازی لامپ متال هالید
لامپ متال هالید نیز مانند سایر لامپ های تخلیه در گاز، نیاز به تجهیزات کمکی برای راه اندازی دارد.
در ابتدا از بالاست های مغناطیسی به همراه ایگنایتور برای راه اندازی استفاده می شد که معایب زیر را به دنبال داشت:
- وزن سنگین تجهیزات راه اندازی
- مصرف برق نسبتا زیاد تجهیزات راه اندازی
- ایجاد گرمای زیاد در هنگام کار
- صدای ناهنجار در هنگام کار کردن
عیوب بالا سبب شد تا بالاست های الکترونیکی به سرعت جایگزین بالاست های مغناطیسی گردد. استفاده از بالاست های الکترونیکی برای راه اندازی این لامپ سبب شد تا مزایای زیر فراهم شود:
- راه اندازی سریع تر
- افزایش شار نوری لامپ تا 10 درصد
- خاموش شدن لامپ در انتهای عمر و عدم سوسو زدن
- از بین رفتن اثر استروبوسکوپیک به دلیل کارکرد در فرکانس بالا
- وزن سبک
به دلیل اینکه این لامپ الکترود کمکی ندارد، پس شوک ولتاژی بالاتری را برای راه اندازی نیاز دارد لذا در هنگام خرید بالاست برای این لامپ ها به این نکته دقت کنید تا تجهیزات راه اندازی مناسب را خریداری نمایید.
اصول کار لامپ متال هالید
لامپ متال هالید مانند دیگر لامپ های تخلیه در گاز الکترود کمکی ندارد. با وصل کلید، شوک ولتاژی زیاد ناشی از تجهیزات راه اندازی، سبب یونیزه شدن گاز درون آرک تیوب شده و جریان الکتریکی بین دو الکترود برقرار می گردد.
تابش نور در اثر تحریک اتم های جیوه و سایر نمک های فلزی رخ می دهد. هر چه فشار گاز در آرک تیوب بالا رود، طیف نور تابشی هم کاملتر می شود لذا حداکثر شار نوری بعد از 5 دقیقه به دست می آید.
موارد کاربرد لامپ متال هالید
این لامپ ها از توان های 20 وات تا 2000 وات تولید می شود پس گستره کاربرد وسیعی را شامل می شود.
از نورپردازی ویترین ها، نورپردازی فروشگاهها ، نورپردازی موزه ها گرفته و تا روشنایی جاده ها و استادیوم های ورزشی ادامه خواهد داشت.
چندی پیش از ظهور لامپ های ال ای دی، به کارگیری این لامپ در موزه ها با تمهیدات خاصی انجام می شد زیرا پرتوهای مادون قرمز و ماورا بنفش ساطع شده از این لامپ سبب تخریب و آسیب دیدن اشیا داخل موزه می شد.
مشخصات فنی لامپ متال هالید
شاخص نمود رنگ این لامپ به دلیل اضافه شدن نمک های فلزی مضاعف، از سایر لامپ های تخلیه در گاز بیشتر است.
شاخص نمود رنگ لامپ متال هالید در انواع با کیفیت آن تا 90 هم می رسد که به نوبه خود تحول بزرگی در لامپهای تخلیه در گاز محسوب می شد.
طول عمر لامپ در انواع با کیفیت آن تا 20000 ساعت نیز می رسد. طول عمر لامپ به شدت به تجهیزات راه اندازی، نحوه نصب، تغییرات ولتاژ و جهت نصب مناسب بستگی دارد.
دمای رنگ نور لامپ متال هالید نیز دارای تنوع است و رنج سفید گرم، سفید خنثی و سفید سرد را شامل می شود.
معایب لامپ متال هالید
این لامپ تا پیش از پیدایش لامپ های ال ای دی کنونی یکی از بهترین ساخته های دست بشر در حوزه لامپ ها بود اما با حضور لامپ های ال ای دی عرصه بر این لامپ به تنگ آمده است.
مهم ترین معایب این لامپ نسبت به لامپ های ال ای دی :
- زمان راه اندازی اولیه طولانی
- زمان راه اندازی مجدد خیلی طولانی
- رنج محدود دمای رنگ نور
- عمر کوتاه تر
- پرتوهای مخرب مادون قرمز و ماورا بنفش
- تنوع محدود در شکل ظاهری
- حساس به جهت نصب
- حساس به تغییرات ولتاژ
- راندمان پایین تر
- و…
نتیجه گیری
لامپ متال هالید یک لامپ نسبتا عالی در زمان خود بود که امروزه با پیدایش لامپ های ال ای دی، استفاده از این لامپ ها به توجیه علمی، فنی و اقتصادی محکمی نیاز دارد.
نویسنده : سعید صادقیان
ممنون که این مقاله را مطالعه نمودید! به پاس قدر دانی از شما، هر گونه سوالی راجع به این مقاله را در زیر عنوان کنید تا نهایتا پس از یک روز پاسخ دهیم
