هالوژن چیست؟ یکی از سوالاتی است که بسیار زیاد مطرح می شود و در این مقاله قصد دارم تا به طور کامل آن را برای شما تشریح کنم.
هشدار: این مقاله ممکن است دیدگاه شما را به طور کلی تغییر دهد، مواظب باشید!!
هالوژن چیست؟
کلمه هالوژن از زمان عرضه لامپ هالوژن_ تنگستن در بین علاقه مندان به صنعت روشنایی و نورپردازی رواج پیدا کرد.
در واقع هالوژن ها عناصری از جدول تناوبی مندلیف هستند که شامل فلوئور (F)، کلر (Cl)، برم (Br)، ید (I) و آستاتین (At) می شوند که به لامپ رشته ای معمولی اضافه شدند و لامپ جدیدی تحت عنوان لامپ هالوژن_تنگستن پدید آمد.
ترکیبات هالوژنی مورد استفاده در این لامپ، در اکثر موارد، ید، برم و کلر است.
لامپ هالوژن چیست؟
در ابتدا که لامپ رشته ای یا همان لامپ تنگستنی حاکم بدون رقیب صنعت روشنایی بود، معایبی را نیز به دنبال داشت، این معایب شامل موارد ذیل بود:
- عمر کوتاه در حدود 1000 ساعت
- بهره نوری کم در حدود 10 لومن بر وات
- ابعاد نسبتا بزرگ
- دمای رنگ نور تا 2800 کلوین
- شاخص نمود رنگ تا 95
این معایب دانشمندان را به فکر فرو برد تا این مشکل را به نحوی حل نمایند.
دانشمندان پس از مطالعات و آزمایشات متعدد، به لامپ های تنگستن، عناصر هالوژنه را اضافه نمودند و لامپی تحت عنوان لامپ هالوژن_تنگستن شکل گرفت.
این لامپ نسبت به لامپ رشته ای معمولی یا همان لامپ تنگستن، مزایای زیر را دارد:
- عمر بیشتر تا 3000 ساعت
- بهره نوری بیشتر تا 30 لومن بر وات
- دمای رنگ نور بالاتر تا 3300 کلوین
- شاخص نمود رنگ بالاتر تا 100
- ابعاد کوچکتر
- عدم سیاه شدن حباب لامپ در اثر تبخیر تنگستن
حال با مزایای این لامپ، امکان ساخت چراغ های کوچکتر، نورپردازی موزه ها و اشیا کوچک، نورپردازی ویترین ها، نمایش بهتر رنگ ها و … به وجود آمد.
اولین لامپ هالوژن، در سال ۱۹۵۹ به وسیله شرکت جنرال الکتریک (GE) روانه بازار شد.
این لامپ تغییر بزرگی را در صنعت روشنایی و نورپردازی به وجود آورد. هنوز هم در بعضی موارد، استفاده اندکی از این لامپ می شود.
تولد دوباره فیلامان
با اضافه شدن عناصر هالوژنه به لامپ های تنگستنی و اختراع لامپ جدید هالوژن_تنگستن، اتفاق جدیدی در دل این لامپ افتاد.
وقتی که در این لامپ، فلز تنگستن، در اثر دمای بالا، از سطح فیلامان جدا می شود، اتم تنگستن با اتم هالوژن ترکیب می شود و در اثر سنگینی این دو اتم، باز اتم تنگستن به سطح داغ فیلامان باز می گردد و بر روی فیلامان ته نشین می گردد و اتم هالوژن به محیط حباب لامپ باز می گردد.
این اتفاق میلیون ها بار رخ می دهد. به این اتفاق، چرخه هالوژن_تنگستن می گوییم.
از آنجایی که ترکیب اتم تنگستن و اتم هالوژن، در دمای بالا شکل می گیرد، پس حباب لامپ باید از جنسی ساخته شود تا بتواند دمای بالا را تحمل نماید، به همین منظور از کوارتز یا آلومینوسیلیکا، برای ساخت حباب این لامپ استفاده می شود.
دیم کردن (کم سو سازی)، بر خلاف تصور عموم، باعث اختلال در چرخه یاد شده می شود و عمر این لامپ را کاهش خواهد داد!!!
کلمه درست، استفاده اشتباه
متاسفانه بسیاری از علاقه مندان، حتی متخصصین و تولید کنندگان در رشته روشنایی و نورپردازی به اشتباه از کلمه هالوژن برای بیان منظور خود استفاده می کنند.
از این واژه که در بالا به تشریح آن پرداختیم، به اشتباه برای اشاره به واژه هایی مثل لامپ و چراغ استفاده می شود!!!
در حالی که می دانیم لامپ و چراغ تعاریف منحصر به فرد خود را دارند و همچنین لامپ ها نیز دارای تکنولوژی های ساخت متفاوتی هستند. برای پی بردن به عمق فاجعه می خواهم مثالی را برای شما بزنم:
فرض کنید همه ما می دانیم که سیاره زمین، گرد است؛ حال شخصی پیدا شود و هر سیاره گردی را که دید بگوید این زمین است، در حالی که همه سیارات گرد هستند ولی فقط یک زمین داریم.
مخلص کلام ” هر گردی، گردو نیست” پس هر لامپ و چراغی هم” هالوژن” نیست.
حال که متوجه شدیم که هالوژن دقیقا چیست و چه کاربردی دارد، از ما توقع می رود که این واژه را برای بیان هر لامپ و چراغی به کار نبریم!!
پس به کار بردن عباراتی مثل هالوژن توکار، هالوژن سقفی توکار، هالوژن روکارو … به طور کلی اشتباه هستند.
لامپ چیست؟
تعریف خلاصه و ساده شده لامپ این است:
لامپ وسیله ای است که انرژی الکتریکی (برق) را به نور تبدیل می کند.
لامپ ها دارای تکنولوژی های ساخت متنوعی هستند. این تکنولوژی ها شامل:
- لامپ های التهابی ( لامپ رشته ای و لامپ هالوژن_تنگستن)
- لامپ های تخلیه در گاز ( لامپ بخار جیوه کم فشار و پرفشار، لامپ بخار سدیم کم فشار و پرفشار، لامپ متال هالید)
- لامپ ال ای دی ( powe led، smd، cob )
می شوند که هر یک از این لامپ ها نیز شامل زیر مجموعه هایی خواهد بود.
چراغ چیست؟
چراغ وسیله ای است که نور یک یا چند لامپ را پخش می کند، جهت نور آنها را تغییر می دهد و یا نور لامپ ها را فیلتر می کند و همچنین شرایط نصب و بهره برداری از لامپ ها و اتصال آنها به برق را فراهم می سازد.
ادوات الکتریکی و لامپ ها جز چراغ به حساب نمی آیند.
در چراغ های ال ای دی ،چیپ ال ای دی، جزء چراغ محسوب می شود به شرطی که کاربر معمولی توانایی تعویض آن را نداشته باشد!!!
نتیجه گیری
در این مقاله، تعریف لامپ و چراغ و هر کدام چه جزییاتی را دارند؛بیان نمودم.
پس حال که متوجه تعریف دقیق هر یک از عبارات شدیم، بر ما واجب است که هر عبارت را در جای مناسب خود به کار ببریم و از عبارات تخصصی و صحیح استفاده کنیم.
زیرا به کار بردن کلمات اشتباه و یا استفاده نادرست، از اعتبار حرفه ای ما خواهد کاست!!!
نویسنده : سعید صادقیان
ممنون که این مقاله را مطالعه نمودید! به پاس قدر دانی از شما، هر گونه سوالی راجع به این مقاله را در زیر عنوان کنید تا نهایتا پس از یک روز پاسخ دهیم
