تجربه کاربری متفاوت با نورپردازی

تجربه کاربری متفاوت با نورپردازی !! فرض کنید به خانه مادربزرگ دوست داشتنی و مهربان خود رفته اید و مادربزرگ شما مثل همیشه سعی می کند از با هم بودن نهایت لذت را ببرید. در این مقاله جزییات خانه مادر بزرگ را از نگاه تجربه کاربری بررسی خواهم کرد. با من همراه باشید.

 

تجربه کاربری شیرین

هر بار که به خانه مادر بزرگتان سر می زنید، مادر بزرگ سعی می کند که با انواع خوراکی های خوشمزه، قصه های جذاب، بازی های جالب و حتی هدیه های بی مناسبت شما را مثل همیشه خوشحال، راضی و وفادار به خود نگه دارد، چون مادر بزرگ می داند که تنها سرمایه زندگی اش همین نوه ها هستند.

هدف از تعریف این داستانک شیرین که برای اکثر ما اتفاق افتاده و می افتد این است که شما را با علمی آشنا کنم که از دیرباز با بزرگترهای ما همراه بوده اما امروزه مقداری ظاهر و اسمش عوض شده، اما هیچکس منکر تاثیر آن نیست.

 

تجربه کاربری یا UX

تجربه کاربری یا UX (User exprience) علمی است که به دنبال ساختن تجربه لذت بخش برای مخاطب است. تجربه لذت بخش وقتی برای مخاطب و مشتری ایجاد می شود که با صرف کمترین هزینه، انرژی و وقت به هدفش برسد و احساس ارزشمندی و مفید بودن داشته باشد .

مادر بزرگ ما بدون اینکه از تجربه کاربری یا UX چیزی بداند، به طور غریزی همیشه در حال انجام دادن آن است؛ یعنی هدفش همیشه خوشحال، راضی و وفادار نگه داشتن نوه ها بوده، چون می داند تنها سرمایه اش همین نوه ها هستند!!

در علم بازاریابی و مارکتینگ هم باید هدف مادر بزرگ هایمان را دنبال کنیم؛ یعنی باید به دنبال خوشحال کردن، راضی نگه داشتن و وفادار کردن مشتریان خود باشیم چون می دانیم مهم ترین سرمایه هر کسب و کاری، مشتریان آن کسب و کار هستند.

پس تا اینجا فهمیدیم که خلق تجربه لذت بخش باعث خوشحال بودن، راضی بودن و وفادار شدن مشتریان می شود که اسمش را می گذاریم، تجربه کاربری!!

 

رابط کاربری یا UI

رابط کاربری یا UI (User Interface) در واقع علمی است که محیط را برای جذب و عکس العمل مناسب مخاطب آماده می کند.

رابط کاربری در واقع مجموعه ای از ابزارها و رفتارهایی است که بتواند تجربه کاربری متفاوت خلق کند؛ یعنی ما با استفاده از رابط کاربری سعی می کنیم تا تجربه کاربری متفاوتی را برای مشتری ایجاد کنیم، پس رابط کاربری در خدمت تجربه کاربری است.

مادر بزرگ ما نیز از خوراکی های خوشمزه، قصه های جذاب، بازی های جالب و حتی هدیه های بی مناسبت برای خلق تجربه کاربری متفاوت استفاده کرده و می کند، یعنی مادر بزرگ با رابط کاربری خود (یعنی ابزارها و رفتارهایی مثل خوراکی های خوشمزه، قصه های جذاب، بازی های جالب و حتی هدیه های بی مناسبت) سعی در خلق تجربه کاربری متفاوت برای ما می کند تا ما را خوشحال، راضی و وفادار نگه دارد.

این تعریف ساده و جذابی بود از علم رابط کاربری و تجربه کاربری!!

 

تجربه کاربری متفاوت با نورپردازی

نورپردازی، ابزاری در معماری است که می توان برای خلق تجربه کاربری متفاوت برای مخاطبان، از آن بهره برد.

شرط مهم برای اینکه نورپردازی کارساز شود و واقعا در خلق تجربه کاربری متفاوت، اثرگذار باشد این است که نورپردازی در خدمت معماری باشد و در آن ذوب شده باشد نه اینکه بخواهیم صرفا با نورپردازی، فضا را برای یک تجربه متفاوت آماده کنیم!

فرض کنید فروشگاهی مانند تصویر زیر، برای خلق تجربه کاربری متفاوت با نورپردازی به ما مراجعه کرده و صرفا می خواهد سیستم نورپردازی فروشگاهش را بازسازی کند تا با خلق تجربه کاربری متفاوت، مشتریانی خوشحال، راضی و وفادار برای خود، کسب نماید.

به نظر شما چنین تصوری شدنی است؟ یعنی می شود فضایی را که معماری، چیدمان و دسترسی اصولی ندارد را فقط با نورپردازی به یکباره متحول کنیم؟!!

این موضوع مانند این است که مادر بزرگ ما بخواهد تجربه کاربری متفاوتی برای ما خلق کند اما خانه مادر بزرگ به دلیل نداشتن وسایل گرمایشی در زمستان، مانند یخچال سرد باشد. هر چه مادر بزرگ تلاش می کند تا به ما خوش بگذرد، اما چون هوای خانه اش بسیار سرد است نه تنها به ما خوش نمی گذرد بلکه می خواهیم به سرعت خانه اش را ترک کنیم!!

 

جلب توجه مشتری

امروزه به دلیل هجوم وسیع اطلاعات به مغز انسان ها، جلب توجه آنها بسیار دشوارتر و پر هزینه تر از قبل شده است.

انسان به واسطه سه عامل، جذب موضوعی می شود و توجه خودش را به آن معطوف می کند که:

• کاملا جدید باشد:

کودک 2 ساله ای را تصور کنید که ساعت ها با یک سوئیچ بازی می کند و این سوئیچ برای او بسیار جذاب است؛ اما همین سوئیچ برای شما اصلا چیز جذابی نیست!!

علت این امر آن است که کودک هیچ پیش زمینه ذهنی از سوئچ ندارد و آن سوئیچ برایش کاملا جدید و ناشناخته است پس سعی در برقراری ارتباط و کشف آن می کند.

برای انسان های بزرگسال نیز همین موضوع صادق است، یعنی موضوعات و مسائلی ذهن و توجه آنها را به خود جذب می کند که کاملا جدید و بدیع باشند.

 

• محرکی قوی باشد:

همیشه صدا، بو، ضربه، مزه و نور متفاوت و شدید، توجه انسان را به خودش جلب می کند زیرا این محرک ها، حواس چندگانه انسان را هدف قرار می دهند و غریزه انسانی، ناچار به واکنش به آنهاست.

• مورد تمرکز باشد:

فرض کنید شما قصد خرید یک خودرو 206 آلبالویی را دارید. همین امروز که وارد خیابان می شوید، می بینید به طرز شگفت آوری، تعداد زیادی خودرو 206 آلبالویی در خیابان در حال حرکت است.

در واقع خودروهای 206 آلبالویی به یکباره و پس از تصمیم شما برای خرید آن، در خیابان ظاهر نشده اند بلکه این مغز شماست که با تمرکز بر روی 206 آلبالویی، باعث این سوء برداشت شده است.

در مغز سیستمی وجود دارد به نام RAS ،که این سیستم وظیفه فیلتر کردن ورودی های مغز را بر عهده دارد تا انسان در مواجهه با حجم عظیم اطلاعات دیوانه نشود و بتواند کارهایش را با تمرکز انجام دهد.

وقتی شما بر روی خودرو 206 آلبالویی تمرکز می کنید، سیستم RAS مغز شما فعال می شود و بقیه ورودی های مغز را فیلتر می کند تا شما صرفا به 206 آلبالویی فکر کنید و رفتارهایتان را بر آن اساس تنظیم کنید.

پس برای جلب توجه مشتری باید بر روی این سه موضوع نیز کار کنیم!!

پس تا اینجا مطالبی  که خدمت شما عرض کردم را خوب به خاطر داشته باشید تا شما را برای خلق تجربه کاربری متفاوت با نورپردازی آماده کنم، تا انتهای این مقاله با من همراه باشید.

 

تجربه کاربری در طراحی فروشگاه

امروزه در دنیا، برندهای معروف و فروشگاه هایی که قصد دارند تا فروش حداکثری را تجربه کنند، بر روی طراحی اصولی فروشگاه خود برای خلق تجربه کاربری متفاوت، سرمایه گذاری می کنند. علیرغم اینکه فروش اینترنتی تا حد زیادی در بین مردم جا افتاده است، اما طبق مطالعات انجام شده، 75 درصد مردم هنوز ترجیح می دهند تا حضوری خرید خود را انجام دهند.

برای خلق تجربه کاربری متفاوت در یک فروشگاه، باید حداقل بر روی این موارد، بیشتر فکر و کار شود:

تجربه کاربری در طراحی ویترین

ویترین، خط مقدم جذب مشتری است.

فرض کنید با تبلیغات آفلاین و آنلاین، مخاطب را به درب فروشگاه کشانده اید، با طراحی ویترین است که اولین تاثیر(first impression) را بر روی ذهن وی ایجاد می کنید. مخاطب با دیدن ویترین فروشگاه تصمیم می گیرد که وارد فروشگاه شما بشود یا نشود!!

طراحی ویترین باید به گونه ای باشد که کاملا جدید و متفاوت باشد، محرکی قوی را ایجاد کند و به راحتی برای مشتری قابل دیدن باشد.

چند نمونه طراحی ویترین خلاقانه را ببینیم:

 

این ویترین ها به دلیل استفاده از ابزارهایی متفاوت( رابط کاربری) می توانند در نگاه اول یک تجربه کاربری خاصی را در مخاطب القا کنند.

در این تصاویر آنچه که در نگاه اول، به ذهن مخاطب خطور می کند این است که ” واو، یک فروشگاه متفاوت ” .

برای شروع، این اتفاقی عالی است!!

 

تجربه کاربری در طراحی فضای داخلی فروشگاه

در طراحی فضای داخلی فروشگاه، باید مسیر حرکت، گردش، دسترسی، تعامل و شناخت را طراحی نمود، یعنی وقتی مخاطب با دیدن ویترین جذب شد و وارد فروشگاه شد، باید دقیقا مسیر حرکتش، فضاهای مورد نیاز برای رفت و آمد آزادانه اش، راحتی دسترسی اش به محصولات، خوانایی و برقراری ارتباطش با فضا و در نهایت شرایط لازم برای شناخت کامل محصولات را طراحی کرد و برنامه جامعی برای آن داشت.

بعضی از موارد بند فوق، مربوط به دوستان طراح معماری است، اما نورپردازی در اینجاست که می تواند معجزه کند.

دقیقا در زمان و مکان درست!

با یک نورپردازی صحیح و کارآمد، می توان خوانایی، برقراری ارتباط مناسب با فضا و شناخت کامل و اصولی محصول را ایجاد کرد.

عکس های زیر را ببینید:

 

 

در این فروشگاه ها نه تنها مخاطب دوست دارد خرید کند، بلکه دوست دارد دقیقه ها وقت خود را در آنجا بگذراند و مانند یک موزه به تماشا بپردازد.

امروزه تمام کسانی که با مخاطب به طور مستقیم سروکار دارند، سعی می کنند تا مدت زمان تعامل و ارتباط با کاربر را افزایش دهند، زیرا این افزایش زمان، به افزایش فروش کمک می کند!!

 

تجربه کاربری متفاوت با نورپردازی

از مبحث شیرین خودمان دور نشویم!!  و اما نقش نورپردازی در خلق تجربه کاربری متفاوت.

نورپردازی در خلق تجربه کاربری متفاوت می تواند غوغا کند، صحنه هایی خلق کند که مخاطب حس کند این فروشگاه یک فروشگاه نیست،بلکه چند فروشگاه است!!

یعنی یک فروشگاه را می تواند به طرق مختلف جلوه دهد، یعنی چه؟

یعنی نورپردازی می تواند برای صبح، ظهر، شب، مناسبت های خاص، فروش های خاص و … فضا و اتمسفر فروشگاه را به گونه ای تنظیم کند که به خلق تجربه کاربری جدید و نهایتا افزایش فروش کمک کند.

برای این کار باید این موارد را لحاظ کنیم:

• نورپردازی را لایه بندی کنیم
• از چراغ هایی استفاده کنیم که از نظر دمای رنگ نور، قابل تنظیم باشند(Tunable White)
• از چراغ هایی استفاده کنیم که از نظر شار نوری، قابل تنظیم باشند( Dimmable)
• از سیستم های کنترلی پیشرفته استفاده کنیم(مانند Dali و …)
• برای نورپردازی سناریوهای مختلف تعریف کنیم

 

جمع بندی

برای خلق تجربه کاربری متفاوت برای مخاطب، روش ها و ابزارهایی بسیار متنوع و زیادی وجود دارد که از پرداختن به آنها در این مقاله اجتناب کرده ام. مواردی مثل رفتار شایسته، خدمات قبل، حین و بعد از فروش، موقعیت مکانی فروشگاه، برندینگ، مزیت رقابتی، قیمت و … که بسیار مفصل، تاثیر گذار ولی نامربوط به اصل موضوع این مقاله هستند.

دیگر زمان آن گذشته است که فقط با یک دکوراسیون خیلی ساده و نورپردازی غیر اصولی و دم دستی، بتوان مخاطب را جذب کرد و فروش فوق العاده ای را تجربه کرد.

ضمنا نورپردازی فقط زمانی می تواند در خلق تجربه کاربری متفاوت، موثر واقع شود که:

• در معماری ذوب شود.
• اصولی و صحیح طراحی شود.
• انعطاف پذیر و دارای سناریو باشد.

 

 

نویسنده : سعید صادقیان

ممنون که این مقاله را مطالعه نمودید! به پاس قدر دانی از شما، هر گونه سوالی راجع به این مقاله را در زیر عنوان کنید تا نهایتا پس از یک روز پاسخ دهیم

همچنین این مقاله درباره نورپردازی نمای ساختمان را حتما بخوانید